Anatomische atlas - zenuwstelsel

Het zenuwstelsel is de verzamelaar, opslagplaats en het besturingssysteem voor informatie in het lichaam. De basisfunctie is het verzamelen van informatie over de invloed van externe omstandigheden op het lichaam, het analyseren van deze informatie en het aansturen van de juiste reacties om bepaalde behoeften te bevredigen. De belangrijkste behoefte is de overlevingsdrang.

De zenuwen zijn niet één enkel systeem; het zijn meerdere systemen die met elkaar verbonden zijn. Een aantal van deze systemen zijn fysiek van elkaar gescheiden, anderen hebben alleen gescheiden functies. De hersenen en het ruggenmerg vormen samen het centrale zenuwstelsel. Dwars door het hele lichaam ligt het perifere zenuwstelsel, verantwoordelijk voor de lichaamsfuncties die we niet bewust controleren, zoals de hartslag en de spijsvertering. Het perifere zenuwstelsel kan haar werk goed doen doordat het onderverdeeld is in een sympathisch (actief bij inspanning) en een parasympathisch (actief bij rust) systeem. De activiteiten van deze systemen zijn tegengesteld aan elkaar en controleren elkaar zodat er een balans ontstaat.

Het zenuwstelsel maakt gebruik van elektrische impulsen, die zich door de cellen in het lichaam verplaatsen. De cel verwerkt informatie uit de zenuwen van de zintuigen en geeft binnen enkele milliseconden een reactie. De impulsen verplaatsen zich met snelheden van vierhonderd kilometer per uur !

Anatomische atlas - vrouwlijke geslachtsorganen

Het vrouwelijke voortplantingsstelsel bestaat uit organen die een vrouw in staat stellen om ova (eicellen) te produceren, geslachtsgemeenschap te hebben, de bevruchte eicel te voeden en onderdak te bieden totdat deze volledig ontwikkeld is, en om te baren.

In tegenstelling tot de mannelijke geslachtsorganen zijn die van de vrouw bijna helemaal verborgen. De vrouwelijke geslachtsorganen zijn de vulva, de vagina, de baarmoeder, de eileider en de eierstokken.

De borsten horen ook bij het voortplantingsstelsel omdat hiermee de baby gevoed kan worden en omdat ze bijdragen aan het seksuele genot bij de geslachtsgemeenschap.

Het biologische symbool voor de vrouw komt van de spiegel van Venus, de Romeinse godin van de liefde en de vruchtbaarheid.

Anatomische atlas - urinewegen

De urinewegen vormen een buizenstelsel waardoor water en zouten kunnen stromen. In het urinewegsysteem zitten de nieren, twee urineleiders (buizen die vanaf de nieren naar de blaas gaan) en de urinebuis (die vanaf de blaas naar buiten leidt).

De nieren zijn een filtersysteem voor het bloed en brengen bijna 99% van het vocht met belangrijke elementen als glucose, zouten en mineralen terug in het bloed. Dagelijks blijft één tot twee liter afval over in de vorm van urine.

Urine loopt geleidelijk, vierentwintig uur per dag, door de urineleiders - buizen van 25 tot 30 cm lang - van de nieren naar de blaas. De urineleiders hebben een doorsnede van ongeveer een halve centimeter en de spierwanden trekken zich samen zodat de urine naar de blaas wordt geduwd.

De blaas is rekbaar en houdt de urine vast totdat deze kan worden uitgeplast. De blaas sluit ook de openingen naar de urineleiders, zodat de urine niet terug kan lopen naar de nieren.

Anatomische atlas - spijsvertering

Het spijsverteringsstelsel is een groep organen die het eten afbreekt tot kleine voedingsstoffen. Deze kunnen worden opgenomen om energie te leveren aan het lichaam. Dit systeem bouwt en vervangt ook cellen en weefsel die voortdurend afsterven.

In de mond malen de tanden het eten fijn. Speeksel maakt het kauwen en slikken makkelijker en brengt het spijsverteringsproces op gang. De tong is een krachtige spier die goede en slechte smaken in het eten onderscheidt en het eten tussen de tanden duwt om het te kauwen. Als het eten tot een zachte massa is gekauwd, brengt de tong het naar de keel. De keelholte zorgt ervoor dat de bovenkant van de luchtpijp wordt afgesloten. Vanuit de keel brengt een groot aantal spieren en weefsels het eten naar de spijsverteringsorganen voor de uiteindelijke verwerking en afvoer.

Tijdens die reis breekt een enorme hoeveelheid chemische stoffen het eten op in kleine delen, klaar voor opname in het bloed en het lymfesysteem. Een gedeelte is brandstof voor energie, een ander deel dient als bouwstenen voor weefsels en cellen, en de rest wordt opgeslagen om in de toekomst of in noodsituaties te kunnen worden gebruikt. Niet al het eten kan verteerd worden. Het lichaam verwerkt dit afval op een efficiënte manier tot ontlasting.

Anatomische atlas - spierstelsel

De spieren zitten met pezen en ander weefsel vast aan het bot. Ze stellen ons in staat om te bewegen door zich eenvoudigweg samen te trekken en of uit te strekken. Elk van de meer dan zeshonderd spieren wordt bediend door zenuwen die de spieren met de hersenen en het ruggenmerg verbinden.

Voor de verschillende taken die ons lichaam moet uitvoeren staan er drie soorten spieren ter beschikking.

Hartspieren zorgen ervoor dat bloed door ons hele lichaam wordt gepompt.

Gladde spieren liggen rond of in de inwendige organen. Zowel hartspieren als gladde spieren zijn onwillekeurige spieren, omdat ze niet bewust kunnen worden bestuurd.

De derde soort zijn de skeletspieren. Deze voeren bewust bewegingen uit en dit zijn dan ook de spieren die na zware inspanning pijn doen. Skeletspieren vormen het meest voorkomende weefsel in het lichaam, 23% van het lichaamsgewicht van een vrouw en 40% van dat van een man bestaat uit deze spieren.

Anatomische atlas - mannelijke geslachtsorganen

Het mannelijk voortplantingsstelsel stelt een man in staat om geslachtsgemeenschap te hebben en om ova (eicellen) te bevruchten met sperma (mannelijke geslachtscellen). Sperma wordt, samen met mannelijke geslachtshormonen, aangemaakt in de testes, een stel ovale klieren die in een zakje hangen dat scrotum of balzak wordt genoemd.

De geslachtsorganen van de man zijn deels zichtbaar en deels verborgen in het lichaam. De zichtbare onderdelen zijn de penis en het scrotum. In het lichaam zitten de prostaatklier en de buizen die de delen verbinden.

Het symbool voor de man is afkomstig van het schild en de speer van Mars, de Romeinse god van oorlog en agressie.

Anatomische atlas - lymfen

Twee belangrijke transportsystemen in ons lichaam zijn het lymfesysteem en de bloedvaten. Ze zijn met elkaar verbonden via het haarvatennetwerk. Het lymfestelsel speelt een grote rol bij de afweerfuncties van het lichaam. Het fungeert als filter voor ziekteverwerkers, en maakt bepaalde witte bloedcellen en antilichamen aan. Het is ook van belang voor de verspreiding van vloeistoffen en voedingsstoffen in het lichaam; het voert namelijk overtollig vocht en eiwitten af zodat weefsels niet opzwellen.

De lymfevloeistof is een melkachtig lichaamsvocht dat, naast eiwitten en vetten, een bepaald soort witte bloedcellen bevat die lymfocyten worden genoemd. Lymfevloeistof lekt buiten de bloedvaten naar ruimtes met weefsel en wordt opgeslagen in het lymfesysteem om later weer te kunnen terugvloeien in de bloedbaan. Lymfevloeistof speelt een belangrijke rol in het immuunsysteem en in de opname van vet uit de darmen. De lymfevaten zijn altijd aanwezig in de buurt van bloedvaten en voeren overtollig vloeistof af naar de eindvaten. Er zijn in totaal meer dan honderd heel kleine, ovale structuren die lymfeklieren heten. Ze bevinden zich voornamelijk in de nek, de liezen en de oksels, maar ze liggen ook verspreid langs de lymfevaten. Ze fungeren als afweer voor infecties doordat ze giftige stoffen en ziekteverwerkers verwijderen en vernietigen. De grootste hoeveelheid lymfeweefsel in het menselijk lichaam bevindt zich in de milt.

Anatomische atlas - klieren

Een groot aantal verschillende processen wordt onbewust uitgevoerd door middel van chemische boodschappers die hormonen worden genoemd. Deze hormonen worden aangemaakt in klieren die gezamenlijk het zogeheten endocriene systeem vormen. De hormonen reguleren de stofwisseling, de groei en de seksuele ontwikkeling. De klieren scheiden hormonen direct in de bloedbaan af, van waaruit ze naar organen en weefsels door het hele lichaam worden vervoerd. Echt snel zijn ze niet: het kan vele uren duren voordat klieren reageren met het afscheiden van hormonen.

Anatomische atlas - hart & bloedvaten

Het cardiovasculair systeem en het ademhalingsstelsel vormen de basis van het leven. Het ademhalen is, net als de hartslag, een automatische activiteit die door de hersenen gestuurd wordt. Het cardiovasculaire systeem bestaat uit het hart en de bloedvaten. Het hart pompt de zuurstof uit de adem in het bloed en verzamelt kooldioxide uit het bloed, waarna deze via de longen uitgescheiden wordt. Ademen is een logisch onderdeel van het ademhalingsproces, maar in dit proces zitten ook gapen, niezen, hoesten, hikken, spreken en ruiken. Het strottenhoofd gebruikt de adem om een groot aantal geluiden te maken waarmee mensen kunnen communiceren. Bij het uitvoeren van de taken van deze systemen worden organen ingeschakeld die in het gezicht, de nek en een groot gedeelte van de borst zitten.

Anatomische atlas - beenderstelsel

Het menselijk lichaam omvat gemiddeld 206 beenderen. Deze zitten vast aan gewrichtsbanden en pezen. Beenderen, gewrichtsbanden en pezen vormen een beschermend en ondersteunend stelstel voor de spieren en het zachte weefsel dat eronder ligt. Baby's worden geboren met 270 weke beenderen, ongeveer 64 meer dan een volwassene. Veel van deze beenderen zijn samengeklonken tot 206 harde, blijvende beenderen tegen de tijd dat iemand twintig of vijfentwintig jaar oud is.

Het beenderenstelsel bestaat uit twee delen: het axiale skelet en het appendiculaire skelet.
Onder het axiale skelet vallen onder meer de schedel, de wervelkolom, de ribben en het borstbeen; totaal tachtig beenderen. Onder het appendiculaire skelet vallen de schouder- en de bekkengordel en de beenderen van de ledematen.

Ook beschermt en ondersteunt het beenderenstelsel de organen. Verder is het een efficiënte fabriek die rode bloedcellen uit het beenmerg van bepaalde beenderen aanmaakt en witte bloedcellen uit het beenmerg van andere beenderen, waarmee schadelijke bacteriën kunnen worden vernietigd. Tot slot zijn de beenderen een opslagplaats voor mineralen, waaronder calcium, die aan andere delen van het lichaam afgegeven kunnen worden.

Anatomische atlas

Beenderstelsel	Spierstelsel	Zenuwstelsel	Klieren	Lymfen
Hart & bloedvaten	Spijsvertering	Urinewegen	Man	Vrouw