De noodpil of de "morning-after" pil
Vrijen is geen exacte wetenschap. Er kan soms iets mislopen, waardoor je het risico loopt om zwanger te worden. Dat is bijvoorbeeld het geval als :
- je helemaal geen voorbehoedmiddel hebt gebruikt je problemen hebt gehad met het condoom: het is gescheurd of afgegleden, of er is sperma gemorst in of rond de vagina
- je één of meerdere pillen bent vergeten
- je te laat gestart bent met een nieuwe pilstrip (de pilpauze mag maximum 7 dagen bedragen)
- je last hebt van braken of hevige diarree, of je antibiotica moet nemen waardoor de pil minder betrouwbaar wordt
- je het slachtoffer van een verkrachting bent geworden
Om te voorkomen dat je in deze situaties toch zwanger wordt kan je gebruik maken van de noodpil.
Wat is de noodpil?
We spreken liever van de noodpil dan van de morning-afterpil omdat die laatste benaming misleidend is. Het gaat niet om 1, maar om 2 pillen, en je hebt 72 uur (=3 dagen) de tijd om die in te nemen. In ieder geval meer tijd dus, dan de naam "morning-after" laat vermoeden. Maar tegelijk geldt dat hoe sneller je de noodpil inneemt, hoe groter de kans dat je erin slaagt een zwangerschap te voorkomen. Als je binnen de 3 uur na het innemen van de noodpil moet braken, moet je onmiddellijk een nieuwe pil innemen. Je moet de eerste pil zo snel mogelijk innemen, zoals gezegd ten laatste binnen de 72 uur na het onbeschermde seksueel contact of de vergeten pil. Twaalf uur later neem je dan de tweede pil in.
Hoe werkt de noodpil?
De noodpil bevat een kunstmatig hormoon (progestageen) dat je ook in andere gewone anticonceptiepillen terugvindt. De noodpil kan zowel de eisprong uitstellen of stoppen, beletten dat een eitje bevrucht wordt, of dat het zich innestelt in de baarmoeder. Eens het bevruchte eitje zich in de baarmoeder heeft ingenesteld, kan de noodpil daar niets meer aan veranderen. De noodpil veroorzaakt dus geen abortus, en mag daarom niet verward worden met de abortuspil.
Waar is de noodpil te verkrijgen?
De noodpil (de merknaam is Norlevo®) is te verkrijgen in elke apotheek,zonder doktersvoorschrift. De apotheker zal je wel aanraden om contact op te nemen met een arts, om een gesprek te hebben over welk voorbehoedmiddel je in de toekomst kan gebruiken.
Hoe betrouwbaar is de noodpil?
De kans dat je bij een correcte inname van de noodpil toch zwanger wordt is klein (1%). Tegelijk geldt dat hoe sneller je de noodpil inneemt, hoe efficiënter ze werkt. Elk uitstel van de eerste pil met 12 uur verhoogt de kans op zwangerschap met 50%. Je neemt ze daarom best zo vlug mogelijk in, ook al heb je 72 uur de tijd. De noodpil is dus een uitstekende reddingsboei, maar duidelijk minder betrouwbaar dan bijvoorbeeld de pil, de hormonale implant of het spiraaltje.
Noodpil innemen of best ook naar de huisarts ?
Raadpleeg onderstaande schema's om te weten of de inname van de noodpil volstaat of je best ook naar de huisarts gaat.
- je gebruikt geen anticonceptie
- je gebruikt de combinatiepil
- je gebruikt de minipil (cerazette)
- je gebruikt een anticonceptiering
- je gebruikt een anticonceptiepleister
En daarna?
De noodpil biedt alleen bescherming ingeval er iets is misgelopen in de afgelopen 72 uur, en niet voor de periode die daarop volgt, tot aan de volgende menstruatie. Als je wil vrijen, moet je zolang een condoom gebruiken. Je menstruatie kan te vroeg, op tijd of maximum 1 week te laat komen. Ben je 7 dagen te laat, of heb je weinig bloedverlies, dan moet je zeker een arts raadplegen voor een zwangerschapstest. Andere tekenen die kunnen wijzen op een zwangerschap zijn:
- buikpijn, vergelijkbaar met menstruatiepijn
- gezwollen, harde, pijnlijke borsten
- ongewone vermoeidheid, zin om te slapen
- misselijkheid, soms braken
- gevoel vaker te moeten plassen dan normaal.
Het spiraal als noodoplossing
Het spiraaltje is eveneens een goede vorm van noodcontraceptie (morning-aftercontraceptie). Het spiraaltje is een bijzonder doeltreffend alternatief voor de morning-afterpil. Een arts kan het inbrengen tot zeven dagen na het seksueel contact , en het vermijdt 99 % van alle zwangerschappen. De morning-afterpil is zeer doeltreffend gedurende de eerste 48 uur, maar nadien daalt haar doeltreffendheid, ook al blijft ze nuttig tot vijf dagen na de geslachtsgemeenschap. Bovendien kunt u het spiraaltje altijd nog de volgende maand laten wegnemen en vervolgens kiezen voor een ander voorbehoedmiddel.
Wat als je toch zwanger bent?
Als je ondanks de noodpil toch zwanger bent, kan je kiezen om de zwangerschap uit te dragen en het kind te houden, je kan het kind afstaan voor adoptie, of je kan een abortus laten uitvoeren. Abortus is onder bepaalde voorwaarden wettelijk toegelaten in België. Wens je zwanger te blijven, dan is er geen reden tot ongerustheid. De noodpil houdt geen schadelijke risico's in voor de vrucht. Als je overweegt om de zwangerschap af te breken, kan je contact opnemen met een huisarts of je kan je ook rechtstreeks wenden tot één van de abortuscentra.
Enkel in noodgevallen
De noodpil, de naam zegt het al, is alleen geschikt in noodgevallen en mag dus zeker niet als routine anticonceptie worden gebruikt. Soms kunnen er toch enkele bijwerkingen zijn (ook al komen die veel minder vaak voor bij deze nieuwe noodpil dan bij de vorige). Mogelijke bijwerkingen van de noodpil zijn dat je menstruatiecyclus wordt verstoord, enkele vrouwen kunnen toch wat last hebben van misselijkheid, braken, hoofdpijn, duizeligheid, buikpijn of pijn in de borsten. En zoals reeds is gezegd is de noodpil minder betrouwbaar dan andere bestaande voorbehoedmiddelen.
Kan je de noodpil meer dan 1 keer nemen?
Ja, als dat nodig is. Maar we raden je aan om meteen ook een afspraak te maken met een arts om te kiezen voor een betrouwbaar voorbehoedmiddel.
Kiezen voor een betrouwbaar voorbehoedsmiddel
Als je (nog) niet zwanger wil worden, moet je een voorbehoedmiddel gebruiken. Om te weten welk middel bij jou past, kan je best een afspraak maken met een (huis)arts. Niet alle voorbehoedmiddelen zijn even geschikt voor jongeren.