Een wettelijk voorschrift moet volgende gegevens bevatten :

1. RIZIV-nummer van voorschrijvende arts in cijfers en in streepjescode.
2. Naam én voornaam van voorschrijvende arts.
3. Naam én voornaam (voluit) van patiënt.
4. Details van de voorgeschreven producten.
5. Stempel met naam én adres van de arts.
6. Eigenhandige ondertekening én datering.
7. Mogelijkheid om latere uitvoerdatum in te vullen.
8. Ruimte voor apotheker om patiënt- en apotheekgegevens af te drukken.

De dokter moet de dosering van het geneesmiddel vermelden, als hij niets schrijft, wordt de apotheker verondersteld de laagste dosis mee te geven. De dokter moet ook de grootte van de verpakking vermelden, als hij niets schrijft, wordt de apotheker verondersteld de kleinste verpakking te verkopen.

Papieren voorschrift	Bewijs van elektronisch voorschrift

Sinds 1 januari 2020 is het elektronisch voorschrift verplicht. Dokters die op 1 januari 2020 de leeftijd van 64 jaar hebben bereikt, mogen echter verder blijven voorschrijven op papier (cfr. model bovenstaande figuur links) . Ook buiten de praktijk (bv. bij huisbezoeken) zal dit nog op papier gebeuren.

De dokter geeft via zijn software in welke medicatie je nodig hebt en ondertekent het voorschrift met zijn/haar e-ID. Het voorschrift wordt vervolgens naar een beveiligde server gestuurd. Als patiënt krijg je geen voorschrift meer mee naar huis, maar wel een bewijs van elektronisch voorschrift (cfr. model bovenstaande figuur rechts) maar alleen als je dit uitdrukkelijk vraagt. Heb je graag iets in handen, dring dan bij jouw dokter aan op een afgedrukt bewijs van voorschrift.

Om jouw elektronische voorschriften te raadplegen ga je naar de website www.mijngezondheid.belgie.be. Meld je aan en klik vervolgens op “Gezondheidsgegevens” en “Openstaande medicatievoorschriften”. Je vindt er een overzicht van alle elektronische voorschriften die je nog niet hebt afgehaald. Heb je je medicatie afgehaald, dan verdwijnt het voorschrift uit deze lijst.

Je kan op één van de volgende manieren voorgeschreven geneesmiddelen afhalen bij de apotheek:

• bezorg een papieren voorschrift aan de apotheker
• bezorg een papieren bewijs van elektronisch voorschrift aan de apotheker
• toon het bewijs van elektronisch voorschrift in een elektronisch formaat aan de apotheker
• bezorg jouw elektronisch identiteitskaart (eID) aan de apotheker (enkel voor elektronische voorschriften)
• bezorg jouw rijksregisternummer aan de apotheker (enkel voor elektronische voorschriften, mogelijk indien de eID van de patiënt reeds gelezen werd in de 15 voorafgaandelijke maanden door de apotheker die de producten aflevert)

Sinds 1 november 2019 is je voorschrift drie maanden uitvoerbaar. Voorheen kon je met een voorschrift je medicatie eender wanneer gaan afhalen bij je apotheker, zelfs jaren later. Het werd echter slechts terugbetaald als je dit binnen de drie maanden na voorschrijven deed. Dat onderscheid is dus verdwenen. De uiterste datum van uitvoerbaarheid wordt vermeld op het voorschrift en het bewijs van voorschrift. 

Het aantal geneesmiddelen dat de dokter op één voorschrift mag schrijven is onbeperkt, zolang hij maar één verpakking per terugbetaalbaar geneesmiddel voorschrijft. Hierop bestaan wel enkele uitzonderingen: van bepaalde geneesmiddelen mag hij ook meer dan één verpakking per voorschrift schrijven. Dit geldt bij voorbeeld voor insulines. Voor een tweede verpakking van een terugbetaalbaar geneesmiddel dient de dokter een nieuw voorschrift te schrijven. Wens je toch meerdere verpakkingen op één voorschrift, dan kan dit maar dan betaal je vanaf de 2de verpakking de volledige kostprijs. Voor niet-terugbetaalde producten kan de arts meerdere verpakkingen op één voorschrift schrijven.

Meer info over het voorschrijven van geneesmiddelen vind je hier.

Elke apotheker bij wie je een voorgeschreven geneesmiddel haalt, slaat deze gegevens elektronisch op in je farmaceutisch dossier. Tenzij je vraagt om dit niet te doen, mag hij hierin ook bijkomende gegevens registreren zoals:

• de aflevering van geneesmiddelen zonder voorschrift of andere producten (bv. voedingssupplementen);
• chronische ziekten;
• allergieën of intoleranties (bv. aan lactose) die de inname van geneesmiddelen kunnen verstoren. 

Door deze registratie kan je apotheker je beter adviseren en problemen vermijden (bv. dubbel gebruik van medicatie, over- of onderdosering). Indien nodig zal hij contact opnemen met je huisarts.

Gedeeld Farmaceutisch Dossier

Met het Gedeeld Farmaceutisch Dossier (GFD) kan elke apotheker een deel van je farmaceutisch dossier raadplegen. Dit is belangrijk als je je geneesmiddelen niet afhaalt bij je vaste apotheker, maar bijvoorbeeld bij de apotheker van wacht. Zo kan ook hij je optimaal adviseren. 

In je GFD staat de belangrijkste informatie over afgeleverde geneesmiddelen en andere producten. Deze gegevens worden veilig bewaard in een centrale databank die enkel voor apothekers toegankelijk is. 

Apothekers kunnen je GFD pas raadplegen indien je vooraf je toestemming gaf.

Vanaf 1 januari 2014 heb je geen SIS-kaart meer nodig. De apotheker, het ziekenhuis en sommige zorgverleners kunnen vanaf nu je ziekenfondsgegevens raadplegen aan de hand van je rijksregisternummer. Dit nummer is terug te vinden op je elektronische identiteitskaart (eID).

Wat moet ik doen met mijn SIS-kaart?

Vanaf 1 januari 2014 gebruiken apothekers, het ziekenhuis en bepaalde zorgverleners je eID. De omschakeling van SIS-kaart naar eID gebeurt automatisch. Je hoeft zelf niks te ondernemen.

Waarvoor dient mijn elektronische identiteitskaart?

Met behulp van je elektronische identiteitskaart (eID) kan men op een beveiligde manier de database van je ziekenfonds raadplegen. Dit kan aan de hand van je rijksregisternummer. Er worden geen ziekenfondsgegevens opgeslagen op je eID. Het is slechts een middel om toegang te krijgen tot het beveiligde MyCareNet, waarmee de uitwisseling van gegevens tussen de ziekenfondsen en zorgverleners mogelijk is. Je ziekenfonds en de zorgverleners hebben geen toegang tot je persoonlijke gegevens die niet nodig zijn voor de behandeling van je dossier.

Waarom werd de SIS-kaart geschrapt?

De elektronische identiteitskaart (eID) geeft apothekers, ziekenhuizen en bepaalde zorgverleners toegang tot je actuele ziekenfondsgegevens. Zo zal de zorgverlener altijd je correcte statuut van sociaal verzekerde kennen en zal hij of zij het juiste tarief voor je situatie kunnen toepassen. Je moet dus zelf niks meer ondernemen om de gegevens op je kaart te laten aanpassen als je situatie wijzigt.

Wat als ik geen elektronische identiteitskaart heb?

Als je geen elektronische identiteitskaart (eID) hebt, krijg je een ISI+ kaart. Op die kaart staat je rijksregisternummer vermeld, zodat ze op dezelfde manier gebruikt kan worden als de eID. De ISI+ kaart zal vooral uitgereikt worden aan kinderen en grensarbeiders.

Wat als ik geneesmiddelen ga afhalen voor iemand anders?

Je moet de elektronische identiteitskaart van de persoon voor wie je geneesmiddelen gaat afhalen niet meebrengen. Zorg er wel voor dat u het rijksregisternummer van die persoon aan de apotheker kan doorgeven. Het rijksregisternummer vind je bijvoorbeeld terug op de kleefzegels van het ziekenfonds.

Heb ik de kleefzegels van mijn ziekenfonds nog nodig?

Ja. Je hebt ze nog nodig voor de getuigschriften die je binnenbrengt bij je ziekenfonds en voor analyses in laboratoria.

Maakt de elektronische identiteitskaart de Europese Ziekteverzekeringskaart overbodig?

Neen. Als je naar het buitenland gaat, heb je nog steeds een Europese Ziekteverzekeringskaart nodig voor geneeskundige verzorging in het buitenland.

De Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) bewijst dat je in orde bent met de ziekteverzekering. Door de EZVK heb je dezelfde rechten als een patiënt van het land waar je verblijft. Als je in het buitenland onverwacht medisch zorg nodig hebt, geeft de EZVK dus recht op terugbetaling door een buitenlands ziekenfonds. De Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) is enkel bruikbaar als je tijdelijk in het buitenland vertoeft. De reden van je verblijf (vakantie, studies, werk, …) speelt geen rol. De EZVK vervangt het vroegere formulier E.111. De EZVK geldt niet voor geplande verzorging in het buitenland. Hiervoor heb je een formulier S2 (voorheen E112) nodig, dat wordt uitgereikt na toestemming van de adviserend geneesheer.

De EZVK is momenteel geldig in Australië, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Ijsland, Italië, Kroatië, Letland, Liechtenstein , Litouwen, Luxemburg, Macedonië, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland.

Zoals voorheen met het formulier E.111, worden de geneeskundige zorgen en hun terugbetaling verstrekt overeenkomstig de wetgeving van het land waar je zich bevindt. De omvang van de terugbetaling is dus afhankeliijk van het bezochte land, van het soort ziekenhuis of van de zorgverlener. De formaliteiten voor terugbetaling kan je onmiddelijk in het buitenland regelen of pas na terugkeer in België. In het laatste geval moet je de originele facturen voorleggen aan het ziekenfonds, dat zal onderzoeken of je recht hebt op een tegemoetkoming.

Heb je geen EZVK aangevraagd, ben je te laat met je aanvraag of heb je je EZVK verloren, dan kan je een vervangend attest vragen. Dit attest heeft dezelfde waarde als de EZVK, maar de geldigheid is beperkt tot de duur van het verblijf. De geldigheidsduur van de EZVK staat vermeld op de kaart maar is nooit langer dan 2 jaar. Vraag op tijd een nieuwe EZVK aan bij je ziekenfonds.

• De apotheker levert een ingevuld attest contante betaling (bijlage 30) af wanneer je terugbetaling wenst te krijgen van het ziekenfonds maar wanneer je geen Belgisch rijksregisternummer hebt. Je dient dan de volledige prijs te betalen in de apotheek en kan met dit attest terugbetaling bekomen van het ziekenfonds.
  
  
  
  
• Een attest BVAC dient om de terugbetaling van geneesmiddelen na een hospitalisatie of werkongeval te bekomen. BVAC betekent voluit "Bijkomende Verzekering - Assurance Complémentaire". Indien je via een werkgever verzekerd bent, dien je dit attest aan de werkgever, ziekenfonds … te bezorgen om de terugbetaling te bekomen. Ook de aankoop van vaccins, rookstopmiddelen, anticonceptiemiddelen en homeopathische geneesmiddelen is in sommige gevallen volledig terugbetaalbaar via een attest BVAC. Het BVAC-document staat dus los van een eventuele RIZIV-tussenkomst in de apotheek. De ziekenfondsen beslissen onafhankelijk van elkaar of zij voor bepaalde geneesmiddelen, producten (bv. pampers), ... een bijkomende tussenkomst voorzien. Informeer dus bij jouw ziekenfonds. Heb je een barcode van je verzekeraar, dan kan jouw apotheker het attest BVAC automatisch en digitaal verzenden naar de verzekeraar.
  
  
  
  
• Er zijn ook attesten voor bepaalde geneesmiddelen. Indien je over zo'n attest beschikt kan je bepaalde geneesmiddelen gratis of aan sterk verminderd tarief verkrijgen. Specialiteiten met de code 'f' (Af, Bf, Cf) worden enkel terugbetaald met een akkoord van de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Het gaat doorgaans om middelen voor de behandeling van ernstige aandoeningen. Je zal van de voorschrijvende arts (huisarts of specialist) een aanvraagformulier krijgen dat dient opgestuurd te worden naar uw ziekenfonds. Indien de adviserend geneesheer van het ziekenfonds de behandeling goedkeurt, krijg je na enkele weken een attest toegestuurd. Dit attest bevat een volgnummer en een geldigheidsdatum. Deze toestemming is geldig voor een bepaalde periode (meestal 1 jaar, soms 5 jaar) en indien nodig kan de geneesheer een verlenging aanvragen voor een nieuwe periode. Het is van belang dit attest telkens mee te brengen wanneer je de betrokken geneesmiddelen komt afhalen. Sommige geneesmiddelen vereisen een apart attest voor elk doosje dat je bij de apotheker koopt. Je hebt dan telkens een voorschrift nodig plus een attestbrief die door de apotheker aan het voorschrift wordt gehecht. Denk er aan tijdig de verlenging aan te laten vragen. Dit kan je doen door de vervaldatum goed zichtbaar ergens in huis aan te duiden bijv.op de kalender. Zo voorkom je dat je "de volle pot" moet betalen wanneer je toelating verlopen is.
  
  
• De Vlaamse Zorgverzekering voorziet financiële tussenkomsten voor zwaar zorgbehoevende mensen. Het is een solidariteitsfonds om een uitkering te kunnen betalen waarmee zij bepaalde niet-medische kosten voor thuiszorg of een verblijf in een rustoord (deels) kunnen betalen. Het ziekenfonds verwittigt je als je mogelijk in aanmerking komt voor een tegemoetkoming van de zorgverzekering. Kom je in aanmerking voor de Vlaamse Zorgverzekering, dan kan je een attest Vlaamse Zorgverzekering vragen aan je apotheker bij het aankopen of huren van niet-medische producten, bijvoorbeeld : bedden en toebehoren, materiaal tegen doorligwonden, toiletstoel, incontinentiemateriaal, rolstoel, personenalarmsysteem.
  
  
• Sommige ziekenfondsen betalen je een deel van de rekeningen voor homeopatische geneesmiddelen terug. Alleen homeopatische geneesmiddelen voorgeschreven door een arts en afgeleverd door een apotheker komen in aanmerking. Telkens je homeopathische geneesmiddelen koopt in de apotheek op voorschrift, vraag je aan de apotheker een attest voor homeopathie. De produkten die in aanmerking komen voor terugbetaling zijn opgenomen in een lijst opgemaakt door de ziekenfondsen. Bepaalde homeopathische middelen worden dan ook niet terugbetaald omdat de ziekenfondsen ze niet hebben opgenomen in de lijst. De attesten verzamel je gedurende het ganse jaar en worden - afhankelijk van uw ziekenfonds - binnengebracht tijdens de eerste maand(en) van het volgende jaar. Het kasticket is niet geldig als bewijsstuk. Informeer je hieromtrent bij je ziekenfonds.

Als je in orde bent met je ziekteverzekering en je over een voorschrift van een erkende geneesheer beschikt, betaal je in de apotheek niet de volledige kost van terugbetaalbare geneesmiddelen. Je betaalt slechts je persoonlijk aandeel, of het zogenaamde "remgeld". De apotheker, die je de rest van de kostprijs van het geneesmiddel heeft “voorgeschoten”, krijgt dit deel door het ziekenfonds terugbetaald. Dit is de zogenaamde "derdebetalersregeling". Om van deze tussenkomst te kunnen genieten is een voorschrift vereist. De apotheker heeft dit voorschrift immers nodig als bewijsstuk zodat hij het bedrag dat hij je heeft voorgeschoten, kan terugvragen aan je ziekenfonds.

Je persoonlijk aandeel hangt af van de categorie waarin het geneesmiddel werd ingedeeld. De geneesmiddelen worden in 6 categorieën onderverdeeld naar gelang van hun sociaal en therapeutisch nut. De terugbetaalbare geneesmiddelen worden opgedeeld in 5 categorieën : A, B, C, Cs en Cx. De niet-terugbetaalbare geneesmiddelen vallen onder categorie D.

De letters op de verpakking duiden deze categorie aan :

• Categorie A: de geneesmiddelen die van vitaal belang zijn voor de patiënten. Ze worden gebruikt bij de behandeling van ziekten zoals kanker, diabetes, epilepsie... Deze geneesmiddelen zijn gratis voor de patiënt
• Categorie B: de geneesmiddelen die therapeutisch zijn. Bijvoorbeeld antibiotica, middelen tegen astma, hoge bloeddruk,...
• Categorie C: geneesmiddelen die inwerken op de symptomen. Bijvoorbeeld slijmoplossers, maagzuurremmers voor kortstondig gebruik...
• Categorie Cs: bijvoorbeeld het griepvaccin, middelen bij allergie,...
• Categorie Cx: bijvoorbeeld de contraceptiemiddelen
• Categorie D: geneesmiddelen die niet terugbetaald worden, deze betaalt u volledig zelf. Categorie D is een fictieve categorie en wordt niet aangeduid op de verpakking. Bijvoorbeeld vitamines, kalmeermiddelen, pijnstillers, slaapmiddelen,...

De prijs hangt ook af van je verzekeringssatus. Sommige groepen van verzekerden kunnen, op aanvraag, aanspraak maken op een verhoogde verzekeringstegemoetkoming. Zij genieten van een verlaagd remgeld of voorkeurregeling. Vroeger beperkte die voorkeurregeling zich tot de categorie WIGW's (weduwen, invaliden, gepensioneerden en wezen). De lijst van deze verzekerden werd sinds kort uitgebreid. Om in aanmerking te komen, mogen de hoedanigheid en het inkomen van de verzekerde een bepaald plafond niet overschrijden. De overige verzekerden noemen we de aktieven, deze zijn gewoon verzekerd. Om te weten tot welke groep je behoort, heeft de apotheker jouw eID-kaart nodig. 

Omdat geneesmiddelen erg duur kunnen zijn en men een verantwoord gebruik wil stimuleren, is de terugbetaling van sommige geneesmiddellen ook beperkt tot bepaalde doelgroepen en/of tot een beperkt aantal verpakkingen voor een welbepaalde periode. Daarom zijn er wettelijke voorwaarden opgesteld voor terugbetaling. Zo is er voor sommige geneesmiddelen een voorafgaande toestemming van de adviserend geneesheer van het ziekenfonds vereist, zodat deze kan nagaan of aan de voorwaarden voldaan wordt.

De maximumfactuur (MAF) is een financiële beschermingsmaatregel die de jaarlijkse medische kosten voor gezinnen tot een plafondbedrag beperkt. Zodra de uitgaven voor geneeskundige zorg in de loop van het kalenderjaar dit plafondbedrag bereiken, krijgt een gezin voor de daaropvolgende verstrekkingen het remgeld volledig terugbetaald.

Welke kosten ?

Volgende kosten worden meegeteld om de uitgaven te berekenen en terugbetaald als het plafond is overschreden:

• remgeld voor verstrekkingen door artsen, tandartsen, verpleegkundigen, kinesitherapeuten en andere zorgverleners;
• remgeld voor geneesmiddelen uit de categorieën A, B en C (Cs en Cx niet) en voor magistrale bereidingen;
• remgeld voor technische prestaties zoals operaties, RX-foto’s, labonderzoeken;
• bepaalde kosten bij opname in het ziekenhuis zoals het persoonlijk aandeel in de ligdagprijs (bij opname in een psychiatrisch ziekenhuis enkel tot de 365ste dag);
• afleveringsmarge voor implantaten;
• ...

Terugbetaling

De ziekenfondsen houden, per gezin en per lid, het remgeld bij:

• Het remgeld dat het plafondbedrag overschrijdt, wordt automatisch terugbetaald.
• Is het plafondbedrag bereikt en haal je in de apotheek geneesmiddelen die in aanmerking komen voor de maximumfactuur? Dan moet je in de apotheek geen remgeld meer betalen. Dit wordt automatisch afgerekend tussen apotheker en ziekenfonds.

Welke soorten MAF er bestaan, wie hiervoor in aanmerking komt, welke kosten in aanmerking genomen worden, hoe en wanneer de vergoeding wordt uitbetaald en nog veel meer informatie vindt je hier.

De Vlaamse Zorgverzekering voorziet financiële tussenkomsten voor zwaar zorgbehoevende mensen. Het is een solidariteitsfonds om een uitkering te kunnen betalen waarmee zij bepaalde niet-medische kosten voor thuiszorg of een verblijf in een rustoord (deels) kunnen betalen. Het ziekenfonds verwittigt je als je mogelijk in aanmerking komt voor een tegemoetkoming van de zorgverzekering.

Kom je in aanmerking voor de Vlaamse Zorgverzekering, dan moet je steeds je zorgcheque meebrengen bij een bezoek aan de apotheek. De apotheker zal je een kostenbewijs geven bij het aankopen of huren van niet-medische producten, bijvoorbeeld : bedden en toebehoren, materiaal tegen doorligwonden, toiletstoel, incontinentiemateriaal, rolstoel, personenalarmsysteem.

Meer informatie vindt je hier.

VOS is de afkorting van "Voorschrift op Stofnaam". Artsen hebben de mogelijkheid om geneesmiddelen voor te schrijven op naam van de werkzame stof. Dit wil zeggen dat ze op het voorschrift niet de merknaam van het geneesmiddel vermelden, maar de naam van het (de) werkzame bestandde(e)l(en) van het geneesmiddel, hun sterkte en de toedieningsweg. Bijv. VOS "Paracetamol" wordt gecommercialiseerd onder de volgende commerciële namen : DAFALGAN®, PANADOL®, PERDOLAN MONO®, ALGOSTASE MONO® enz.

Bij een voorschrift op stofnaam kiest de apotheker het geneesmiddel (hetzij een origineel geneesmiddel, hetzij één van zijn “generieken”) dat beantwoordt aan het voorschrift. Hij houdt hierbij rekening met jouw belang, de continuïteit van jouw behandeling, de prijs en met eventuele voorwaarden verbonden aan de terugbetaling van het geneesmiddel. Dat betekent ook dat je het recht hebt om te vragen naar het goedkoopste geneesmiddel dat aan het voorschrift van jouw arts voldoet. Voorschrijven op stofnaam is geen verplichting voor de arts. Als de arts de commerciële naam van het geneesmiddel noteert, mag de apotheker je geen ander product meegeven zonder voorafgaand akkoord van de arts.

De VOS-benaming wordt gecreëerd door de Wereldgezondheidsorganisatie WHO waardoor deze dezelfde is in alle landen van de wereld. Deze unieke en algemene benaming laat aan zowel de gezondheidsprofessionelen als de patiënten toe een geneesmiddel op een heldere manier te identifiëren en zo mogelijk gevaarlijke verwarring te vermijden. Meestal kent men de geneesmiddelen onder hun commerciële naam die gekozen is door de farmaceutische firma's in functie van verschillende criteria: een naam die aan de indicaties doet denken, gemakkelijk te onthouden, en indien mogelijk ook verschillend genoeg van de andere bestaande namen van geneesmiddelen.

• Deze werkwijze heeft voordelen zowel voor de arts, de apotheker, de patiënt als de ziekteverzekering.
• De arts moet niet alle merkproducten kennen. De apotheker hoeft niet langer alle versies van een zelfde geneesmiddel in voorraad te hebben en kan voor de patiënt het voordeligste uitzoeken.
• Aangezien de terugbetaling gebaseerd is op de prijs van het goedkoopste geneesmiddel, vaart ook de ziekteverzekering er wel bij.

Zijn V.O.S en generische geneesmiddelen hetzelfde ? Neen, generieken zijn copiën van reeds gecommercialiseerde geneesmiddelen. Ze bevatten dus hetzelfde actief bestanddeel onder dezelfde vorm en met dezelfde dosis maar aan een goedkopere prijs dan het origineel. De lagere prijs heeft vooral te maken met het wegvallen van de kosten voor onderzoek en ontwikkeling voor de namaker.

Wanneer een fabrikant een nieuw geneesmiddel op de markt brengt, wordt het product in eerste instantie voor een aantal jaren beschermd door allerlei octrooien of patenten. Doordat de fabrikant een aantal jaren het alleenrecht heeft op de productie kan hij zelf de prijs bepalen van het geneesmiddel en op die manier de ontwikkelingskosten terugverdienen. Is het patent éénmaal verstreken, kunnen andere producenten het werkzame bestanddeel in de handel brengen onder een commerciële naam, onder een internationale naam of onder een wetenschappelijke naam. De merknaam mag dan natuurlijk niet worden gebruikt, want die blijft eigendom van de oorspronkelijke producent. De Belgische generieken worden vaak gecommercialiseerd onder de VOS-naam die dan voorafgegaan of gevolgd wordt door de naam van de producerende firma.

Het generieke geneesmiddel kan wel in vorm en kleur, en soms door het gebruik van andere hulpstoffen, verschillen van het oorspronkelijke merkmiddel. Vorm en kleur hebben evenwel geen invloed op de werking van het geneesmiddel. Het gaat tenslotte om de werkzame stof die in zowel het generieke als in het merkgeneesmiddel zit. De overheid oefent op merkgeneesmiddelen en generieke medicijnen dezelfde strenge controle uit. Je kan er dan ook zeker van zijn dat beide soorten van dezelfde hoge kwaliteit zijn.

Referentieterugbetaling : in juni 2001 startte het nieuwe terugbetalingssysteem waarmee de overheid het voorschrijven van goedkopere geneesmiddelen wil stimuleren, de zogenaamde referentieterugbetaling. De nieuwe regeling komt er op neer dat de terugbetaling van merkgeneesmiddelen waarvoor er een generisch alternatief bestaat vermindert, zodat het voor de patiënt interessanter wordt om generische geneesmiddelen te gaan gebruiken. Een voorbeeld :

Wanneeer de huisarts dus een specialiteit voorschrijft waarvoor er andere goedkopere en evenwaardige geneesmiddelen bestaan, betaal je daarvoor meer remgeld dan voorheen. In het voorbeeld hierboven, 1 € extra. Je kan de huisarts daarom best vragen om een generisch geneesmiddel voor te schrijven. Enkel wanneer jouw arts de generieke naam van het medicijn op jouw voorschrift heeft geschreven, mag de apotheker het generieke geneesmiddel met de lagere prijs aan jou afleveren

Geneesmiddelen moeten ziektes voorkomen, genezen of de symptomen verlichten. De commercialisatie ervan is strikt gereglementeerd en gecontroleerd door de bevoegde autoriteiten (in België het FAGG) die toezien op hun kwaliteit, veiligheid en doeltreffendheid in het belang van de Volksgezondheid.

In België zijn alleen apothekers bevoegd om geneesmiddelen te verkopen. Geen enkel geneesmiddel mag verkocht worden zonder "Vergunning voor het in de Handel Brengen" (VHB) of registratie.

Het nummer van de Vergunning voor het in de Handel Brengen (VHB) of van de registratie laat toe een vergund of geregistreerd geneesmiddel te herkennen. Dit wil zeggen dat de kwaliteit, veiligheid en doeltreffendheid van het geneesmiddel gecontroleerd werden door de bevoegde autoriteiten. De kwaliteit, veiligheid en doeltreffendheid van een geneesmiddel worden geëvalueerd op basis van het dossier dat door de farmaceutische firma ingediend wordt. De evaluatie gebeurt door wetenschappelijke experten van de bevoegde commissies en is gebaseerd op de van kracht zijnde normen op Europees niveau.

Bepaalde homeopathische geneesmiddelen of traditionele kruidengeneesmiddelen zijn onderworpen aan een vereenvoudigde procedure en krijgen enkel een registratienummer.

Het VHB-nummer of registratienummer staat op de verpakking onder een van de volgende formaten (x = een cijfer en Y = een letter):

Geneesmiddelen
xxxx YY xxxx F xxx
BExxxxxx
EU/1/xx/xxx/xxx

Homeopathische geneesmiddelen
xxxx CH xxxx F xx of xxxx UH xxxx F xx (registratiecode)
HO-BExxxxxx (VHB-code)
HO-BE-CHxxxxxx of HO-BE-UHxxxxxx (registratiecode)

Kruidengeneesmiddelen
BE-TUxxxxxx (registratiecode)
xxxx YY xxxx F xxx, BExxxxxx of EU/1/xx/xxx/xxx (VHB-code)

Het is belangrijk het onderscheid te maken tussen een geneesmiddel en een voedingssupplement (bijvoorbeeld een product op basis van vitaminen, mineralen of planten).

In tegenstelling tot een geneesmiddel mag een voedingssupplement niet voorgesteld worden alsof het therapeutische of preventieve eigenschappen heeft ten aanzien van een ziekte. Op de verpakking moet de vermelding “voedingssupplement” staan.

Voedingssupplementen mogen ook buiten de apotheek verkocht worden.

Tips voor goed gebruik van uw geneesmiddel :

• Volg steeds het advies van uw arts/apotheker.
• Bewaar een geneesmiddel steeds in zijn originele verpakking met de bijsluiter.
• Lees steeds aandachtig de bijsluiter. Indien bepaalde zaken niet echt duidelijk zijn, aarzel niet om uw arts of apotheker te contacteren.
• Bewaar geneesmiddelen steeds buiten het bereik van kinderen.
• Noteer de naam van de gebruiker op de verpakking.
• Controleer altijd de vervaldatum van dit geneesmiddel.
• Een geneesmiddel mag enkel en alleen gebruikt worden door de persoon voor wie het voorgeschreven is. Geef het dus nooit door aan anderen.
• De dosis, het moment en de duur van inname moeten altijd nageleefd worden. Neem een geneesmiddel niet langer dan voorgeschreven, maar breek de kuur ook niet vroegtijdig af. Verminder de dosering van dit geneesmiddel ook niet op eigen houtje.
• Meld je apotheker altijd als je geneesmiddelen zonder voorschrift (ook kruiden) haalt, dat je dit geneesmiddel gebruikt. Breng zowel uw arts als apotheker op de hoogte als je bijkomende producten gebruikt.
• Indien je nevenwerkingen ervaart, neem dan contact op met je arts of apotheker, zelfs als ze niet op de bijsluiter vermeld worden. De apotheker staat altijd garant voor farmaceutische zorg, ook na verstrekking van geneesmiddelen.
• Indien je een andere arts of medisch specialist raadpleegt, breng hem/haar steeds op de hoogte van de geneesmiddellen die je gebruikt.

• Bewaar geneesmiddelen altijd buiten het bereik en het zicht van kinderen. Bewaar ze op een plaats waar ze niet bij kunnen, bijvoorbeeld in een kast op zekere hoogte die op slot gedaan wordt. Waarschuw hiervoor ook iedereen aan wie je jouw kinderen toevertrouwt: grootouders, babysit, onthaalmoeder,... Leer jouw kinderen dat geneesmiddelen geen snoepjes zijn.
• Geneesmiddelen zijn gevoelig voor licht, warmte en vocht. Schommelingen in temperatuur en vocht kunnen de houdbaarheidstermijn en dus de werkzaamheid van een geneesmiddel beïnvloeden. Bewaar geneesmiddelen op een droge, donkere en koele plek (10 à 20°Celsius). Ruimten zoals de badkamer of de keuken zijn niet geschikt om geneesmiddelen optimaal te bewaren, ideaal is de slaapkamer of de kelder (indien niet vochtig).
• Raadpleeg de bijsluiter om de juiste bewaarvoorschriften te kennen. Voor sommige geneesmiddelen gelden strikte bewaarvoorschriften. Het is belangrijk om ze nauwkeurig op te volgen om de kwaliteit van het geneesmiddel te waarborgen. Sommige geneesmiddelen zoals vaccins, insulines, zetpillen (suppo's) moeten in de koelkast bewaard worden (2 à 8°Celsius). Leg ze bij voorkeur in de deur van de koelkast of onderaan in de koelkast (±5°). Voorkom zeker dat ze tegen het vriesvak liggen. Ook de hoestflessen die de apotheker zelf bereidt worden best in de koelkast bewaard.
• Bewaar geneesmiddelen en hun bijsluiter steeds in de originele verpakking om vergissingen te voorkomen. Bij verlies kan je de bijsluiter van elk geneesmiddel (voor menselijk en voor diergeneeskundig gebruik) dat verkocht wordt in België, hier raadplegen en afdrukken.

Voor allerlei kleine kwaaltjes ga je soms niet naar een arts. Een geneesmiddel dat zonder voorschrift verkrijgbaar is, kan makkelijk en effectief zijn bij eenvoudige kwaaltjes. Maar vergis je niet, het blijven wel degelijk medicijnen, met voor- en nadelen. Voorbeelden van geneesmiddelen waarvoor geen voorschrift nodig is, zijn ondermeer pijnstillers, laxeermiddelen, middelen tegen maagklachten, hooikoorts…

Er zijn een aantal gouden regels in verband met zelfmedicatie die uw gezondheid enkel maar ten goede komen.

• Start niet steeds dadelijk met geneesmiddelen, soms zijn er andere oplossingen zoals frisse lucht, rust…
• Lees steeds aandachtig de bijsluiter want daar vindt je belangrijke informatie over nevenwerkingen, contra-indicaties, correct gebruik…
• Ga niet experimenteren met geneesmiddelen die voor anderen door een arts zijn voorgeschreven: wat voor de één helpt, is niet noodzakelijk het goede middel voor de ander.
• Zelfmedicatie is steeds van korte duur. Indien er geen verbetering optreedt, moet je een arts raadplegen.
• Vermijd zoveel als mogelijk het gebruik van geneesmiddelen bij kinderen. Vergeet nooit dat geneesmiddelen voor volwassenen meestal niet geschikt zijn voor kinderen.
• Zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven, mogen in geen geval gaan experimenteren met zelfmedicatie.
• Als je reeds geneesmiddelen op voorschrift neemt, raadpleeg dan steeds uw apotheker of arts. Niet alle medicatie gaat immers samen.
• Alcohol en geneesmiddelen gaan niet samen.
• Volg steeds nauwgezet de voorschriften voor bewaring en de houdbaarheid van geneesmiddelen.

Bij zelfmedicatie kan je steeds terecht bij uw apotheker. Hij luistert, stelt vragen over belangrijke punten en denkt met je mee. Hij zorgt samen met je voor medicatiebewaking wat uw gezondheid alleen maar ten goede komt. Hij geeft ook aan wanneer het nodig is een arts te consulteren.

Een zorgtraject organiseert de aanpak, de behandeling en de opvolging van een patiënt met een chronische ziekte. Een zorgtraject berust op de samenwerking tussen 3 partijen, namelijk jijzelf als patiënt, jouw huisarts en jouw specialist. Het zorgtraject begint na ondertekening van een zorgtrajectcontract door de 3 partijen en loopt gedurende 4 jaar.

Momenteel is een zorgtraject voorzien voor bepaalde patiënten met chronische nierinsufficiëntie (vanaf 1 juni 2009). Sedert 1 september 2009 is er ook een zorgtraject diabetes type 2 voor bepaalde mensen met diabetes type 2. Voor meer informatie over zorgtrajecten klik hier.

Heb je er ooit bij stilgestaan wie je zal verzorgen als dat nodig is? Misschien komt er een dag dat je hulp nodig heeft bij de simpelste dingen: boodschappen doen, opstaan, de trap opgaan, tanden poetsen. In Vlaanderen kan je via de Vlaamse zorgverzekering een deel van die kosten terugbetaald krijgen. Vanaf 26 jaar draagt iedereen hieraan bij. Vanaf die leeftijd kan je zich aansluiten bij één van de zorgkassen. Voor de aanvraag van je zorgvergoeding kan je altijd terecht bij je ziekenfonds.

Voor meer informatie over de Vlaamse zorgverzekering en de aansluiting bij een zorgkas, klik hier.

De geneesmiddelen die je inneemt, dienen een goede kwaliteit te hebben. Dit vormt op zich niet zozeer een probleem omdat er wettelijk heel hoge criteria vastgelegd zijn waaraan de geneesmiddelen dienen te voldoen. Voor geneesmiddelen en farmaceutische grondstoffen wordt er continu een hercontrole van de kwaliteit uitgevoerd door de Dienst voor Geneesmiddelen Onderzoek (DGO), een onderdeel van de Algemene Pharmaceutische Bond (APB).

Indien een product niet voldoet aan de strikte kwaliteitsnormen en wettelijke vereisten, w.b. samenstelling, verpakking, bijsluiter, enz... wordt dit product terug getrokken van de markt. Dit kan leiden tot een tijdelijke onbeschikbaarheid van een product. Voor meer informatie over de APB / DGO klik hier.

Ook parafarmaceutica, dus niet-geneesmiddelen, zoals vitaminepreparaten, verzorgingsproducten, cosmetica, etc.. dienen van onberispelijke kwaliteit te zijn. Daarom werd door de APB het Farmaplus kwaliteitslabel in het leven geroepen. Het label waarborgt dat het product conform is aan de wettelijke en reglementaire verplichtingen en beantwoordt aan de vereiste kwaliteitsnormen voor gezondheidsproducten. Momenteel dragen al meer dan duizend producten uit het randassortiment van de apotheek volgend kwaliteitscontrolelabel :

Voor meer informatie over producten met dit label klik hier.

Namaakgeneesmiddelen zijn momenteel een probleem, ook in West-Europa. Doorgaans gaat het hier om geneesmiddelen die te weinig of zelfs helemaal geen werkzaam bestanddeel bevatten. Zij kunnen het leven van de patiënt ernstig in het gevaar brengen.

In de apotheek wordt gebruik gemaakt van software waarbij de ingescande unieke barcode van het geneesmiddel bij het afleveren vergeleken wordt met de gegevens in een centrale databank die door de farmaceutische firma's ter beschikking wordt gesteld. De apotheker krijgt een signaal wanneer er iets mis is met het gescande product. Dat kan gaan over een namaakproduct, waarvan de barcode niet in de databank voorkomt, of het kan gaan over een product, dat de betrokken firma bewust wil terugtrekken van de markt omwille van één of ander probleem. Zo kunnen in de apotheek mogelijke probleemproducten tijdig onderschept worden.

We willen dan ook wijzen op de risico's van het aankopen van geneesmiddelen via internet, voornamelijk op buitenlandse of onbekende websites. Soms is de verleiding groot om bepaalde producten aan te kopen, zeker wanneer er een belangrijk prijsvoordeel geboden wordt.

Wanneer je met een doktersvoorschrift bij uw apotheker langsgaat, is hij wettelijk verplicht om deze gegevens op te slaan in je Farmaceutisch Dossier. Naast je identiteit en de die van de voorschrijvende arts worden ook de gegevens van de medicatie genoteerd en het afleveringsmoment. Daarnaast mag de apotheker ook nog andere gegevens opslaan zoals contactgegevens, gegevens over geneesmiddelen die niet voorschriftplichtig zijn, eventuele allergieën of andere problemen met medicatie die je eerder al had met medicatie. Dit is in jouw belang.

Klik hier voor meer informatie over het Farmaceutisch Dossier.

Je apotheker en de apothekersassistenten behandelen al deze informatie vertrouwelijk en zorgvuldig. Je kan rekenen op ons beroepsgeheim, dat bij wet is vastgelegd net zoals voor artsen.

Je behandelende arts of specialist kan je medicatiegegevens bij je apotheker opvragen. In jouw belang worden deze dan aan de arts bezorgd. Dit mag enkel gaan over de periode van de laatste tien jaar.

Op vraag van de patiënt of met uitdrukkelijke toestemming van de patiënt kunnen gegevens ook doorgegeven worden aan andere personen die een medisch en/of paramedisch beroep uitoefenen. Dit geldt ook voor collega-apothekers. Deze vraag of toestemming dient steeds schriftelijk te gebeuren. Het gaat om gegevens die maximaal drie jaar teruggaan. In zeer uitzonderlijke situaties kunnen gerechtelijke instanties en de farmaceutische inspectie inzage vragen in de gegevens van een patiënt. Dit gebeurt uiterst zelden en hiervoor is dan geen toestemming van de patiënt vereist.